روسیه به دنبال توسعه استیبل‌کوین ملی پس از تحریم‌ها

در پی تحریم‌های اخیر ایالات متحده علیه صرافی روسی Garantex و مسدود شدن کیف پول‌های مرتبط با این صرافی و همچنین ناشر استیبل‌کوین تتر (Tether)، زمزمه‌های توسعه یک استیبل‌کوین روسیه در محافل دولتی این کشور به گوش می‌رسد. به نظر می‌رسد مقامات روسی، نگران وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی و آسیب‌پذیری در برابر اقدامات یکجانبه کشورهای دیگر هستند و به دنبال ایجاد یک جایگزین داخلی و مستقل می‌باشند. این اقدام، می‌تواند گامی مهم در جهت کاهش وابستگی روسیه به سیستم مالی بین‌المللی و تقویت استقلال مالی این کشور در عرصه ارزهای دیجیتال باشد. در این مقاله، به بررسی دلایل و انگیزه‌های روسیه برای توسعه استیبل‌کوین روسیه، چالش‌های پیش رو و پیامدهای احتمالی این اقدام خواهیم پرداخت.

ایده توسعه استیبل‌کوین روسیه، در واقع واکنشی به محدودیت‌ها و فشارهای ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و نگرانی‌های مربوط به کنترل و نظارت بر جریان‌های مالی در فضای ارزهای دیجیتال است. مسدود شدن کیف پول‌های Garantex و Tether توسط مقامات آمریکایی، به وضوح نشان داد که حتی در دنیای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، همچنان امکان اعمال نفوذ و محدودیت از سوی دولت‌ها وجود دارد. این موضوع، به ویژه برای کشورهایی که با تحریم‌های بین‌المللی روبرو هستند، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و آن‌ها را به سمت یافتن راه‌حل‌های مستقل و بومی سوق می‌دهد. توسعه استیبل‌کوین روسیه، می‌تواند یکی از این راه‌حل‌ها باشد.

در این مقاله، ضمن بررسی گزارش‌های منتشر شده و اظهارات مقامات روسی، به تحلیل ابعاد مختلف این طرح و تاثیر آن بر بازار ارزهای دیجیتال در روسیه و جهان خواهیم پرداخت. هدف ما ارائه یک دیدگاه جامع و بی‌طرفانه به خوانندگان فارسی‌زبان است تا بتوانند درک بهتری از تحولات اخیر در حوزه ارزهای دیجیتال در روسیه و انگیزه‌های پشت پرده آن پیدا کنند. برای آشنایی بیشتر با مفاهیم کلیدی مانند استیبل‌کوین‌ها و ارزهای دیجیتال، می‌توانید به منابع معتبر و آموزشی در این زمینه مراجعه نمایید و همچنین برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه نگهداری رمز ارز، مقالات مرتبط را مطالعه کنید.

به گزارش رویترز و خبرگزاری دولتی TASS در ۱۶ آوریل (۲۸ فروردین)، عثمان کابالوئف، معاون مدیر بخش سیاست مالی وزارت دارایی روسیه، اعلام کرده است که کرملین باید امکان توسعه استیبل‌کوین روسیه مشابه تتر (USDT) را بررسی کند. این اظهارنظر، در واکنش به مسدود شدن کیف پول‌های مرتبط با صرافی روسی تحریم‌شده Garantex و ناشر استیبل‌کوین تتر توسط مقامات آمریکایی و شرکت تتر صورت گرفته است. به گفته کابالوئف، هدف از این بررسی، جلوگیری از اقدامات مشابه در آینده و ایجاد یک ابزار مالی داخلی و مستقل است که از نفوذ و کنترل خارجی مصون باشد.

کابالوئف در گفتگو با TASS تاکید کرد: «ما محدودیت‌هایی را برای استفاده از استیبل‌کوین‌ها در رژیم قانونی آزمایشی اعمال نمی‌کنیم. تحولات اخیر نشان داده است که این ابزار می‌تواند خطراتی را برای ما ایجاد کند.» این اظهارات، نشان‌دهنده تغییر دیدگاه مقامات روسی نسبت به استیبل‌کوین‌ها است. در حالی که پیش از این، روسیه رویکردی نسبتاً باز نسبت به استفاده از استیبل‌کوین‌ها در فضای ارزهای دیجیتال داشت، اکنون به دلیل تحریم‌های اخیر و ریسک‌های ناشی از وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی، به فکر توسعه جایگزین داخلی افتاده است.

کابالوئف در ادامه افزود: «این ما را به این فکر وا می‌دارد که به توسعه ابزارهای داخلی شبیه به USDT نیاز داریم، که به طور بالقوه به ارزهای دیگر متصل باشد.» این جمله، کلید اصلی طرح استیبل‌کوین روسیه را آشکار می‌سازد. به نظر می‌رسد مقامات روسی، قصد دارند یک استیبل‌کوین داخلی مشابه تتر ایجاد کنند که ارزش آن به یک یا چند ارز دیگر (احتمالاً روبل روسیه یا ارزهای کشورهای هم‌پیمان) متصل باشد. این استیبل‌کوین روسیه، می‌تواند به عنوان یک ابزار پرداخت و ذخیره ارزش در فضای ارزهای دیجیتال روسیه مورد استفاده قرار گیرد و از وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی و ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها بکاهد.

تصمیم روسیه برای بررسی امکان توسعه استیبل‌کوین روسیه، ریشه در چند عامل کلیدی دارد. مهم‌ترین عامل، تحریم‌های ایالات متحده علیه صرافی روسی Garantex و اقدامات شرکت تتر در مسدود کردن کیف پول‌های مرتبط با این صرافی است. این اقدامات، به وضوح نشان داد که استیبل‌کوین‌های خارجی، حتی بزرگترین و محبوب‌ترین آن‌ها مانند تتر، می‌توانند تحت تاثیر فشارهای سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی قرار گیرند و برای کاربران روسی و فعالان بازار ارزهای دیجیتال این کشور، ریسک‌های قابل توجهی ایجاد کنند.

مسدود شدن ۲۷ میلیون دلار از استیبل‌کوین‌های تتر مرتبط با Garantex در ۶ مارس (۱۶ اسفند)، و اجبار Garantex به توقف تمام عملیات، از جمله برداشت‌ها، زنگ هشداری برای مقامات روسی بود. این رویداد، نشان داد که وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی، می‌تواند امنیت مالی و استقلال اقتصادی روسیه را در فضای ارزهای دیجیتال به خطر اندازد. به همین دلیل، توسعه استیبل‌کوین روسیه، به عنوان یک راهکار برای کاهش این وابستگی و افزایش امنیت مالی در دستور کار قرار گرفته است.

علاوه بر نگرانی‌های امنیتی و ریسک‌های ناشی از تحریم‌ها، عامل دیگری که روسیه را به سمت توسعه استیبل‌کوین روسیه سوق می‌دهد، کنترل و نظارت بر جریان‌های مالی در فضای ارزهای دیجیتال است. دولت روسیه، همواره به دنبال اعمال کنترل بیشتر بر فعالیت‌های مالی و جلوگیری از پولشویی و فرار مالیاتی بوده است. توسعه استیبل‌کوین روسیه، می‌تواند به دولت این امکان را بدهد که نظارت دقیق‌تری بر تراکنش‌های مالی انجام شده با استفاده از ارزهای دیجیتال داشته باشد و از انطباق آن‌ها با قوانین و مقررات داخلی اطمینان حاصل کند. به این ترتیب، استیبل‌کوین روسیه، نه تنها یک ابزار مالی مستقل و امن، بلکه یک ابزار کنترلی برای دولت روسیه نیز خواهد بود.

برای درک بهتر انگیزه‌های روسیه برای توسعه استیبل‌کوین روسیه، لازم است به جزئیات تحریم صرافی Garantex و مسدود شدن کیف پول‌های تتر مرتبط با آن پرداخته شود. در ۶ مارس (۱۶ اسفند)، وزارت دادگستری ایالات متحده با همکاری مقامات آلمان و فنلاند، اقدام به مسدود کردن دامنه‌های مرتبط با صرافی Garantex کرد. مقامات آمریکایی مدعی هستند که صرافی Garantex، از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۱۹، بیش از ۹۶ میلیارد دلار عواید جنایی را پردازش کرده است. این اتهام پولشویی گسترده، دلیل اصلی تحریم Garantex از سوی ایالات متحده عنوان شده است.

همزمان با اقدامات وزارت دادگستری ایالات متحده، شرکت تتر، اپراتور استیبل‌کوین USDT، نیز در ۶ مارس (۱۶ اسفند) اقدام به مسدود کردن ۲۷ میلیون دلار از استیبل‌کوین‌های خود کرد که به صرافی Garantex مرتبط بودند. این اقدام تتر، در واقع تبعیت از تحریم‌های ایالات متحده و همراهی با سیاست‌های دولت آمریکا در قبال روسیه و صرافی‌های ارز دیجیتال این کشور تلقی می‌شود. مسدود شدن این حجم قابل توجه از استیبل‌کوین‌های تتر و تحریم صرافی Garantex، ضربه سنگینی به فعالیت‌های این صرافی وارد کرد و آن را مجبور به توقف تمام عملیات، از جمله برداشت‌ها نمود.

تحریم Garantex از سوی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده (OFAC)، اولین بار در آوریل ۲۰۲۲ (فروردین ۱۴۰۱) به دلیل «نقض ادعایی پولشویی» صورت گرفت. با این حال، به نظر می‌رسد که فعالیت‌های غیرقانونی Garantex پس از تحریم اولیه نیز ادامه داشته و حتی گسترش یافته است. گزارش‌ها حاکی از آن است که Garantex پس از پولشویی میلیون‌ها دلار در استیبل‌کوین‌های پشتیبانی‌شده با روبل و انتقال آن‌ها به یک صرافی تازه تاسیس با نام جدید، دوباره ظاهر شده است. این ادعا، توسط یک شرکت تجزیه و تحلیل بلاک‌چین سوئیسی مطرح شده و نشان می‌دهد که Garantex، به دنبال دور زدن تحریم‌ها و ادامه فعالیت‌های خود با نام و هویت جدید بوده است. این مجموعه اقدامات و تحریم‌ها، به خوبی نشان می‌دهد که چرا روسیه به دنبال توسعه استیبل‌کوین روسیه و کاهش وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی است.

توسعه استیبل‌کوین روسیه، تنها یکی از اقدامات اخیر دولت روسیه در حوزه ارزهای دیجیتال است. روسیه در سال‌های اخیر، تلاش‌های قابل توجهی را برای قانون‌گذاری و ساماندهی بازار ارزهای دیجیتال در این کشور انجام داده است. یوگنی ماشاروف، یکی از اعضای اتاق مدنی روسیه، در ۲۰ مارس (۱ فروردین) پیشنهاد ایجاد یک صندوق ارز دیجیتال دولتی روسیه را مطرح کرد. این صندوق، قرار است شامل دارایی‌های مصادره شده از دادرسی‌های کیفری باشد و به عنوان یک منبع مالی برای دولت روسیه عمل کند. این پیشنهاد، نشان‌دهنده تمایل دولت روسیه به استفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان یک ابزار مالی و درآمدزایی است.

علاوه بر پیشنهاد ایجاد صندوق ارز دیجیتال دولتی، مقامات روسی در حال پیشبرد قوانین جدیدی در مورد به رسمیت شناختن ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی برای اهداف قوانین دادرسی کیفری هستند. این قوانین، به دولت امکان می‌دهد ارزهای دیجیتال را به عنوان دارایی قابل مصادره در پرونده‌های کیفری به رسمیت بشناسد و از آن‌ها برای جبران خسارات و تامین منابع مالی استفاده کند. این اقدامات قانونی، نشان‌دهنده تلاش دولت روسیه برای ایجاد یک چارچوب قانونی جامع و کارآمد برای ارزهای دیجیتال و بهره‌گیری از مزایای این فناوری نوین است.

توسعه استیبل‌کوین روسیه، ایجاد صندوق ارز دیجیتال دولتی و به رسمیت شناختن ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی، همگی نشان‌دهنده رویکرد فعال و رو به جلوی دولت روسیه در حوزه ارزهای دیجیتال است. روسیه، به دنبال استفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان یک ابزار مالی و اقتصادی، کاهش وابستگی به سیستم مالی بین‌المللی و تقویت استقلال مالی خود در عرصه ارزهای دیجیتال است. با این حال، چالش‌های متعددی نیز در مسیر توسعه استیبل‌کوین روسیه و ساماندهی بازار ارزهای دیجیتال این کشور وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

تصمیم روسیه برای توسعه استیبل‌کوین روسیه، در حالی اتخاذ می‌شود که بازار استیبل‌کوین‌ها در سال‌های اخیر رشد چشمگیری را تجربه کرده است. ارزش کل بازار استیبل‌کوین از اواسط سال ۲۰۲۳ به طور پیوسته افزایش یافته و در اوایل سال ۲۰۲۵ از مرز ۲۰۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. این رشد قابل توجه، نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای استیبل‌کوین‌ها به عنوان یک ابزار پرداخت و ذخیره ارزش در فضای ارزهای دیجیتال است. گزارش‌های مشترک از پلتفرم‌های تحلیل درون زنجیره‌ای Artemis و Dune نشان می‌دهد که تعداد کیف پول‌های فعال استیبل‌کوین در یک سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. این آمار، نشان‌دهنده پذیرش روزافزون استیبل‌کوین‌ها در میان کاربران و فعالان بازار ارزهای دیجیتال است.

استیبل‌کوین‌ها در سال ۲۰۲۴ شاهد پذیرش گسترده‌ای بودند که بخش قابل توجهی از آن ناشی از افزایش استفاده از ربات‌های معامله‌گر (Trading Bots) بوده است. حجم کل تراکنش‌های استیبل‌کوین در سال ۲۰۲۴ به رقم چشمگیر ۲۷.۶ تریلیون دلار رسید و از حجم ترکیبی تراکنش‌های شبکه‌های پرداخت ویزا و مسترکارت با ۷.۷ درصد فراتر رفت. این آمار شگفت‌انگیز، نشان‌دهنده نقش حیاتی استیبل‌کوین‌ها در اکوسیستم ارزهای دیجیتال و تبدیل شدن آن‌ها به یک ابزار پرداخت غالب در این فضا است.

رشد چشمگیر بازار استیبل‌کوین‌ها و پذیرش گسترده آن‌ها در سال‌های اخیر، نشان می‌دهد که استیبل‌کوین روسیه، در صورت طراحی و اجرای موفقیت‌آمیز، می‌تواند پتانسیل بالایی برای موفقیت و پذیرش در بازار ارزهای دیجیتال روسیه داشته باشد. با این حال، موفقیت استیبل‌کوین روسیه، به عوامل مختلفی از جمله طراحی فنی، پشتوانه ارزشی، قانون‌گذاری مناسب و اعتماد کاربران بستگی خواهد داشت.

بررسی امکان توسعه استیبل‌کوین روسیه، نشان‌دهنده واکنش دولت روسیه به تحریم‌های بین‌المللی و نگرانی‌های مربوط به وابستگی به استیبل‌کوین‌های خارجی است. توسعه استیبل‌کوین روسیه، می‌تواند گامی مهم در جهت کاهش وابستگی روسیه به سیستم مالی بین‌المللی، تقویت استقلال مالی این کشور در عرصه ارزهای دیجیتال و افزایش امنیت مالی کاربران روسی باشد. با این حال، موفقیت این طرح، به عوامل مختلفی از جمله طراحی فنی، پشتوانه ارزشی، قانون‌گذاری مناسب و اعتماد کاربران بستگی خواهد داشت.

توسعه استیبل‌کوین روسیه، با چالش‌های متعددی نیز روبرو خواهد بود. از جمله این چالش‌ها، می‌توان به جلب اعتماد کاربران به یک استیبل‌کوین دولتی، رقابت با استیبل‌کوین‌های معتبر و جاافتاده مانند تتر و USDC، و مقابله با تحریم‌های احتمالی از سوی کشورهای غربی اشاره کرد. موفقیت استیبل‌کوین روسیه، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اجرای کارآمد و جلب همکاری و اعتماد فعالان بازار ارزهای دیجیتال روسیه خواهد بود.

در نهایت، توسعه استیبل‌کوین روسیه، می‌تواند هم فرصت و هم چالش برای روسیه و بازار ارزهای دیجیتال این کشور به همراه داشته باشد. اگر روسیه بتواند یک استیبل‌کوین روسیه امن، پایدار و مورد اعتماد ایجاد کند، می‌تواند به استقلال مالی بیشتر و توسعه بازار ارزهای دیجیتال داخلی کمک کند. اما در صورت عدم موفقیت در طراحی و اجرای این طرح، ممکن است با چالش‌های جدیدی در زمینه قانون‌گذاری و نظارت بر بازار ارزهای دیجیتال و از دست دادن اعتماد کاربران روبرو شود. آینده استیبل‌کوین روسیه، به تصمیمات و اقدامات دولت روسیه در ماه‌های آینده بستگی خواهد داشت.